26 september 2023
Partner zijn én mantelzorger, dat is nogal wat. Want als de ander ernstig ziek wordt, vraagt dat op meerdere vlakken veel van je. Wat helpt dan? Ervaringsdeskundige Jessica van Hooff schreef het boek “De Partner”. Zij geeft 5x praktische tips voor wie te maken krijgt met een zieke partner.
1. Blijf communiceren
“Met stip op één: blijf praten en wees open. In veel relaties is communicatie altijd al een heikel punt. Maar geloof mij, als je partner ziek wordt al helemáál. Toen mijn man André prostaakanker had, ging ik hem geregeld ontzien. Dacht al snel: laat maar, omdat je de ander niet wilt belasten. Maar wat er dan gebeurt: je cijfert jezelf beetje bij beetje weg. Terwijl jij ook behoeftes hebt en ook mens bent. Maak dat bespreekbaar. Check ook waar je partner qua zorg daadwerkelijk behoefte aan heeft. En beslis niet alles over zijn of haar hoofd heen. Het is slim om regelmatig een stapje terug te nemen en samen te reflecteren. Dat scheelt je de nodige ruzies en frustraties.”
2. Zorg goed voor jezelf
“Als partner en als mantelzorger schuif je vaak alles aan de kant om voor de ander te zorgen. Maar hoe lang houd je dat vol? Ik merkte al snel: dat is niet houdbaar. Goed voor jezelf blijven zorgen is essentieel, anders val je om. Ook al vindt je partner het niet leuk, dóe het gewoon en neem tijd voor jezelf. Zo ben ik regelmatig gaan wandelen. Daar was ik voorheen nooit zo van, maar inmiddels heb ik twee paar wandelschoenen versleten. Is dat niet jouw ding? Ga dan sporten of fietsen, ook al is het maar even. Ben je er in ieder geval eventjes tussenuit, weg van uit de sfeer van ziekenhuis, ziekte en dood. Of spreek met die vriend of vriendin af en ga wat anders doen. Regel dan wel dat iemand anders eventjes bij je partner is en de zorg tijdelijk overneemt.”
“Maak een praktisch lijstje van wat anderen voor je kunnen doen, dat kan voorkomen dat je opbrandt”
3. Leer om hulp te vragen
“Als iemand ziek is, sta je er niet alleen voor. Je moet leren om steun te ontvangen én te vragen om hulp. Mensen kunnen niet ruiken wat je nodig hebt, terwijl ze vaak wel graag iets willen doen. Maak een praktisch lijstje van wat anderen voor je kunnen doen. Dat kan voorkomen dat je totaal opbrandt. Plus dat je mensen iets concreets kunt meegeven als gezegd wordt: ‘laat maar weten als ik wat voor je kan doen’. Ook heel belangrijk: betrek je omgeving bij het proces van ziekzijn en práát. Een ander kan je ook niet goed helpen als hij of zij niet weet wat er speelt.”
4. Werk aan je mindset
“Als je positief bent, kun je meer aan. Kijk dan ook naar wat er nog wél is in de relatie, in plaats van te focussen op wat er niet meer is. De rode draad in alle verhalen uit mijn boek is de kracht van liefde, evenals je eigen veerkracht. Je kan meer dragen dan je denkt. Onthoud: uit liefde kun je heel veel. Humor helpt ook. Hoe moeilijk het vaak ook is, als je de humor kunt vinden in de donkerte, geeft dat lucht. Dan heb je weer even wat ontspanning, een ademmoment. Klinkt misschien gek, maar André en ik hebben nog nooit zo gelachen als in het Antoni van Leeuwenhoek!”
“Goed voor jezelf blijven zorgen is essentieel, anders val je om”
5. Schakel professionele hulp in
“Hulp inschakelen is geen zwakte, maar gaat je juist ontzettend helpen. Uit eigen ervaring weet ik hoe belangrijk het is om bij iemand stoom te kunnen afblazen. Tijdens het ziekzijn van André ben ik een paar keer witheet door het park gestapt. Bij een psychoog kon ik alles ongenuanceerd spuien, zonder oordeel. En ik kreeg er verhelderende inzichten door. Tijdens zijn ziekzijn dacht ik soms: hoe lang duurt dit nog, wanneer gaat André dood? Na al die jaren van mantelzorger zijn was ik compleet óp. Maar daarmee komt ook het schuldgevoel. Want zo wil je helemaal niet denken, dan ben je ver heen. Dan is het heel fijn als een psycholoog zegt: je wilt af van de situatie, niet van je man. Dat is zó fijn om te horen – en is een inzicht dat lucht geeft.”