18 maart 2022

Ze is een vrolijke meid van zestien die badeendjes spaart, graag met haar vrienden op stap gaat en hartstikke goed kan rolstoelskaten. Lisa Stolk: “Wist je dat er vrijwel geen sport is die je niet in een rolstoel kunt doen?”

Sommige mensen in een rolstoel gaan stil in een hoekje zitten om maar niet op te vallen. Dat is niets voor Lisa Stolk. Als achtjarige werd ze in 2014 ambassadeur van Stichting Opkikker. Op elfjarige leeftijd was ze te zien in het Jeugdjournaal dat een reportage maakte van de Wheelchair Skills Event in Skate Park Utrecht. Daarin is te zien hoe supersnel en handig Lisa is met haar rolstoel. Twee jaar later deed ze er weer aan mee en eindigde ze als derde. Een dagje spierpijn daarna heeft ze er wel voor over. Verder speelde ze mee in een toneelstukje voor het Klokhuis: Rolstoelrodeo Cowboys.
Haar ouders hebben altijd gezegd: ‘Je bent niets minder waard of zielig omdat je in een rolstoel zit.’
“Ik ben ook niet zielig”, zegt Lisa. “Ik kan alles – behalve lopen. Wist je dat er vrijwel geen sport is die je niet in een rolstoel kunt doen? Vanaf mijn vierde zat ik op ballet. De juf paste de oefeningen aan mij aan, ik bewoog altijd meer met mijn armen dan de rest. Sinds de balletschool is verhuisd, doe ik aan tafeltennis. Hartstikke leuk en het gaat prima.”
Ze heeft een intense band met haar ouders. “Mijn moeder gaat altijd overal mee naartoe. Ze bleef jarenlang thuis om voor mij te zorgen. De laatste jaren werkt ze weer. Verder heb ik een oudere broer.”

Zelfvertrouwen

Lisa werd geboren met spina bifida, een open rug. Daardoor is ze verlamd vanaf haar middel. Bij elke groeispurt was het raak: dan vergroeiden haar benen en kreeg ze weer operaties. “In totaal ben ik 22 keer geopereerd, onder andere aan mijn open rug, mijn liezen, voeten en mijn buik. Op mijn dertiende had ik mijn laatste operatie. Sinds een paar jaar gaat het heel goed met mij. Door de corona-lockdown waren er minder prikkels en was ik minder moe. Ook had ik ineens nauwelijks blaasontsteking meer. Het is alsof ik in rustiger vaarwater ben gekomen.”
Haar moeder katheteriseert haar al sinds Lisa een paar weken oud was. Ze komt er bijvoorbeeld twee keer per dag voor naar Lisa’s school. Nu Lisa zestien is, is ze het zelf aan het leren. “De kinderarts vroeg steeds vaker waarom ik het nog niet zelf kon. Mijn moeder zei altijd al: ‘Als Lisa eraan toe is lukt het haar echt wel.’ In het begin ging het oefenen erg moeizaam, ik vond het lastig om de knop om te zetten. Op plaatjes zie je mensen ook altijd staand katheteriseren, best raar want in een rolstoel zit je natuurlijk.” Toen een verpleegkundige van Hoogland Medical langskwam om mee te kijken, adviseerde ze een andere katheter. Inmiddels gaat het al veel beter.
“Het idee dat ik het straks helemaal zelf kan, geeft me zelfvertrouwen. Ik kan dan makkelijker op stap. En gisteren kon ik bij de kinderarts zeggen dat het katheteriseren al voor een deel gelukt is.”

Persoonlijke bodyguards

In haar vrije tijd gaat Lisa graag naar haar vrienden. Ze heeft een fijne vriendenclub die bestaat uit vier jongens, een vriendin en zijzelf. “De jongens zijn een soort persoonlijke bodyguards. Ze tillen mij in de attracties en maken de weg vrij als we bijvoorbeeld op de kermis zijn. Ik hoef mijn vrienden niet steeds te vragen of ze iets willen pakken, want ze doen het vanzelf al als ze zien dat ik ernaar kijk. Dat is fijn, want ik vind het weleens lastig om om hulp te vragen. Maar soms is het gewoon nodig.” Ze vindt het vervelend als mensen de hele tijd naar haar kijken.
“Laatst op de kermis voelde ik mezelf net een attractie. Dat kinderen naar me staren snap ik, maar als volwassenen dat ook doen is dat best raar. Meestal staar ik gewoon terug. Ik heb nog niet het zelfvertrouwen om er iets van te zeggen.”
En vriendjes, hoe staat het daarmee? “Ik ben nu natuurlijk op een leeftijd dat je naar jongens gaat kijken. Zo vond ik een bepaalde jongen een tijdje leuk. Vroeger dacht ik dat dat voor mij niet zou zijn weggelegd, maar nu denk ik: waarom niet? Ik denk dat ik uiteindelijk best iemand vind.”

Kantoorbaan

Dit jaar staat het eindexamen vmbo-tl op het programma, daarna wil Lisa door naar de havo. “Zo heb ik nog twee jaar om mezelf te ontwikkelen. Het is nu nog best een grote stap om ineens naar een school in een andere plaats te gaan.” Welke opleiding ze na de havo wil doen, weet ze nog niet precies. Elk jaar heeft ze weer iets anders op haar lijstje staan.
“Zo leek het me een tijdje gaaf om dokter te worden. Maar misschien wordt het een opleiding waarmee ik kan werken bij een facilitaire dienst, want dingen regelen past bij me. Een kantoorbaan is bovendien goed te doen in een rolstoel. Binnenkort loop ik een dag mee met iemand van een facilitaire dienst. Kijken of ik het leuk vind.”
Verder is ze nog steeds betrokken bij Stichting Opkikker. Als ambassadeur zamelt ze geld in voor de stichting. Dat wordt gebruikt om (langdurig) zieke kinderen een Opkikkerdag te bezorgen, een dag waarop zij en hun familie kunnen genieten zonder zorgen. “Op ambassadeursdagen ben ik er altijd bij.
Het is fijn om anderen te helpen, zeker als ze nog meer last hebben van beperkingen dan ik. Mijn eigen Opkikkerdag was hartstikke leuk. Ik kreeg een fotoshoot met reptielen en slangen en we reden in een Ferrari, want ik houd van snelle auto’s.”

Badeendjes

Lisa maakt graag tijd voor dingen waar ze energie van krijgt. Zoals aan haar bureau zitten tekenen en mandala’s inkleuren. Ze is creatief en knutselde een plakboek in elkaar van foto’s die ze print met haar Polaroid printer. Verder spaart ze badeenden. “In het UMCG kreeg ik bij elke operatie een badeend, daarom ben ik ze gaan verzamelen. Ik heb er al meer dan 150 in alle soorten en maten. Zoals eentje in de vorm van de kerstman, eentje die op Donald Trump lijkt en een met een lampje erin. De meeste staan in de badkamer en de rest heb ik op een plank in mijn slaapkamer gezet. Als ik ooit op mezelf woon, wil ik één kamer helemaal inrichten met badeendjes.”