"Eenmaal bij ons, is de gêne meestal weg"


7 maart 2023


Anale klachten zijn vaak niet levensbedreigend maar wel heel vervelend. Chirurg en proctoloog Charlotte Molenaar staat met haar team klaar om mensen te behandelen.


“Anusklachten hebben een enorme invloed op iemands leven. Als arts kun je daar veel in betekenen. Maar dan moet je wel uitgebreid de tijd nemen voor een patiënt. Die tijd is er in ziekenhuizen vaak niet.” Daarom richtte chirurg en proctoloog Charlotte Molenaar in 2010 zelf maar een kliniek op: de Proctos Kliniek in Bilthoven, waar ze met haar team aandoeningen van de anus en de endeldarm behandelt. De reden: betere zorg voor patiënten. Met meer tijd om te snappen wat er écht met iemand aan de hand is. Met ruimte om samen te beslissen over de beste behandeling. 
“Door een goed gesprek weet je wie er tegenover je zit en wat het probleem voor hem of haar in het dagelijks leven betekent. We kunnen dat probleem dan sneller oplossen. Daarnaast zorgen we ervoor dat een patiënt zoveel mogelijk dezelfde arts heeft. In het ziekenhuis nemen artsen door drukke schema’s soms spreekuren van elkaar over. Ik vind juist dat de artspatiënt relatie heilig is. Je leert iemand pas echt kennen als je ‘m meerdere keren ziet. Bij ons lukt het vrijwel altijd om een patiënt door dezelfde arts te laten behandelen.”


Veel te winnen

Waarom koos ze voor de proctologie? “Tijdens mijn opleiding in het Medisch Centrum Alkmaar had ik chirurgen om me heen die de proctologie belangrijk vonden. Daardoor werd ik ook enthousiast. Bovendien hield ik na mijn bevallingen nog lang een gevoelloze onderkant door opgerekte zenuwen. Dat kwam gelukkig vanzelf goed, maar het maakte wel dat ik meer interesse kreeg voor dat vakgebied. Zo zag ik dat er maar weinig kennis en vooruitgang was in de proctologie.” Omdat er geen opleiding proctologie bestaat, specialiseerde Molenaar – inmiddels chirurg – zich op eigen kracht in de proctologie en gynaecologie. 


Uitgebreid de tijd

Klachten aan de anus zorgen vaak voor schaamte. Je kunt bang zijn voor vieze geurtjes en ontlasting verliezen. Of je durft pas je huis uit nadat je hebt gepoept. Sommige mensen plannen zelfs een operatie in de vakantie, zodat ze op hun werk niet hoeven te vertellen wat ze mankeren, merkt Molenaar. “Door schaamte duurt het lang voor mensen bij ons komen. Maar als ze eenmaal bij ons zijn, is de gêne meestal weg. Hier kan ik er wel over praten, merken ze.” De Proctos Kliniek werkt anders dan de meeste ziekenhuizen. Patiënten vullen eerst thuis een uitgebreide vragenlijst in. Bij incontinentie belt de verpleegkundige al drie weken voor de afspraak om een indruk te krijgen. Wat voor incontinentiemateriaal gebruikt iemand? Hoe is de samenstelling van de ontlasting? Ze vraagt ook of de patiënt een dagboek wil bijhouden. Molenaar: “Soms krijgt iemand naar aanleiding van dat gesprek dieetadviezen. En het komt weleens voor dat er daarna al geen behandeling meer nodig is.” Tijdens het eerste uitgebreide consult wordt besproken wat de patiënt van het behandelende team verwacht. Daarna doet de arts een aantal lichamelijke onderzoeken, zoals een echografie en een endeldarmonderzoek. “Iemand gaat na de eerste afspraak al met een diagnose en behandelplan de deur uit.” Molenaar zou willen dat deze aanpak ook in ziekenhuizen komt. “Voor de proctologie is dat echt nodig. Wij investeren de eerste keer veel tijd in een patiënt en brengen alles in kaart. Daarna zijn er minder afspraken nodig om iemand te behandelen.”


Angst en schaamte

De Proctos Kliniek kan mensen niet altijd beter maken, maar wel helpen om minder last te hebben van de klachten. “Daarnaast willen we inzicht geven dat je er vaak zelf invloed op hebt. Aan incontinentie en verstoppingsklachten kun je zelf iets doen, zoals een dieet, goed toiletgedrag, meer bewegen of afvallen. Ook kun je angsten aanpakken. Er zijn mensen die alleen in hun eigen huis naar de wc durven. Dan bespreken we of iemand ervoor openstaat om aan die angst te werken. We kijken of iemand zelf de knop kan omzetten of dat er langdurige therapie nodig is. Verder werken we samen met een ervaren bekkenfysiotherapeut. Die behandelt iemand of verwijst door naar een goede therapeut in de buurt van de patiënt.” 
Molenaar ziet veel mensen komen voor een second opinion. Ze vraagt zich weleens af of de vorige arts echt luisterde naar die patiënten. “Ze hebben soms al meerdere behandelingen achter de rug die niet het juiste resultaat hadden. Als we ze kunnen helpen, zijn ze ontzettend dankbaar. Mijn missie is geslaagd: blije en tevreden patiënten.”



Drie locaties
De hoofdlocatie van de Proctos Kliniek is in Bilthoven. Sinds 2021 zijn er ook klinieken in Amsterdam en Rotterdam. Meer informatie: Proctos Kliniek