6 maart 2023

Een zwakke straal, veel aandrang voelen, nadruppelen, vaak moeten plassen. Het kan wijzen op een vergrote prostaat; een meestal goedaardige aandoening die ontstaat doordat de prostaat gaat groeien als een man ouder wordt. Gelukkig is hier iets aan te doen.

Vanaf het veertigste levensjaar groeit de prostaat bij praktisch alle mannen onder invloed van hormonen. Dit is heel normaal. Lang niet alle mannen ondervinden hier hinder van, maar een deel ook wel. Op vijftigjarige leeftijd heeft zo’n 30 procent van de mannen plasklachten. Bij zestig jaar is dat 40 procent, en bij zeventig jaar 50 procent, meldt het Radboud UMC. De prostaat die om de plasbuis heen ligt duwt de plasbuis dicht als hij gaat groeien. Hierdoor kan urine moeilijker worden afgevoerd. De blaas moet zich dan extra hard inspannen. Als dat niet voldoende lukt of helemaal niet meer mogelijk is, kan er urine achterblijven in de blaas, met alle gevolgen van dien: blaasontsteking, prostaatontsteking of de vorming van blaasstenen. Vaak kiest een arts eerst voor medicijnen om plasklachten te verminderen. Als dat onvoldoende helpt, zijn er goede prostaatbehandelingen die kunnen helpen.

Een klassieke prostaatbehandeling: de TURP-operatie

Een van de bekendste behandelingen bij een goedaardige prostaatvergroting is transurethrale resectie van de prostaat, afgekort TURP. Bij deze behandeling, die onder verdoving plaatsvindt, wordt een hol buisje (dit heet een cystoscoop) ingebracht via de plasbuis. Door dit buisje wordt een instrument ingebracht. Het instrument heeft een metalen ‘lisje’ waardoor stroom gaat. Met dit minuscuul elektrisch mesje wordt de vergrote prostaat van binnenuit laagje voor laagje weg geschraapt, waardoor de plasbuis wijder wordt en plasproblemen verdwijnen. De ingreep is vrij eenvoudig en effectief, wat een voordeel is. Maar er zijn ook nadelen. Na een TURP gaat bij een zaadlozing het sperma niet naar buiten, maar naar de blaas (ook wel droog klaarkomen genoemd) en wordt het sperma vervolgens uit geplast. Meestal ben je na de behandeling dus onvruchtbaar, al is dat niet honderd procent zeker. Ook heeft iemand na een TURP een kans van vijf procent op erectiestoornissen. Zoals bij elke ingreep kunnen er complicaties en bijwerkingen optreden, zoals kramp in de blaas, bloedingen, urineweginfecties en/of irritatie van de urinewegen. Het duurt doorgaans drie maanden voordat de wond in de prostaat is genezen. 

Urolift, een nieuwere prostaatbehandeling

De Urolift is een relatief nieuwe behandeling bij een goedaardige prostaatvergroting. Net als bij een TURP-operatie, wordt er onder verdoving een hol instrument ingebracht via de plasbuis. Met een speciaal Urolift-instrument duwt de uroloog de prostaatkwabben die de plasstraal blokkeren voorzichtig opzij. Vervolgens worden er ankertjes geplaatst om het prostaatweefsel op zijn plaats te houden. Zo wordt de doorgang in de plasbuis opengemaakt, en wordt het plassen gemakkelijker. Het voordeel is dat er niet gesneden hoeft te worden. Ook heeft de behandeling geen gevolgen voor het krijgen van een erectie of zaadlozing en de complicaties zijn minimaal. De ingreep duurt een kwartiertje; als je ’s ochtends wordt geholpen, ben je ’s middags weer thuis. Urolift is niet geschikt voor mannen met een prostaat groter dan zeventig kubieke centimeter, voor mannen met drie prostaatkwabben, en voor mannen die vanwege een retentieblaas regelmatig een katheter hebben gehad. Een nadeel van de Urolift is dat er nog weinig onderzoek is gedaan naar de duurzaamheid van deze methode. 

Behandeling met stoom

In andere landen wordt de REZUM-stoomtherapie al jaren toegepast bij een vergrote prostaat, in Nederland is het een vrij nieuwe methode. Het doel van de behandeling is hetzelfde als bij TURP en Urolift: meer ruimte maken in de plasbuis. Alleen de techniek is anders. De uroloog brengt via de plasbuis een instrument in tot in de prostaat. Met hete stoom wordt een deel van het prostaatweefsel vernietigd, waardoor er ruimte ontstaat. Voordelen: REZUM-stoomtherapie is een korte, snelle dagbehandeling, die een zeer kleine kans geeft op erectieproblemen of droog klaarkomen. Bijwerkingen en complicaties die kunnen optreden zijn bloedverlies, een pijnlijk gevoel bij het plassen en urineweginfecties. Het effect van de behandeling is niet onmiddellijk merkbaar. In het begin kunnen de klachten tijdelijk erger worden, omdat de plasbuis door de stoom wat opzwelt. Na zes weken begin je verschil te merken en na zes maanden is het effect optimaal. Een REZUM-operatie is niet geschikt voor mannen bij wie de prostaat te sterk is vergroot.
Om te onderzoeken welke behandeling voor jou het meest geschikt is, ga je in gesprek met je uroloog.